Tại sao bị chảy máu cam? Chảy máu cam, còn được biết đến với thuật ngữ y khoa là epistaxis, là tình trạng xuất huyết từ niêm mạc mũi, thường gặp khi các mao mạch trong mũi bị hỏng hoặc tổn thương.
Phân loại chảy máu cam
Chảy máu mũi, còn gọi là epistaxis, được chia thành hai loại chính: anterior (phía trước) và posterior (phía sau).
- Chảy máu mũi trước:
Đây là loại thường gặp nhất, chiếm khoảng 90% các trường hợp và thường xuất phát từ vùng vách ngăn lỗ mũi. Khu vực này chứa nhiều mạch máu nhỏ dễ vỡ do các hoạt động như xì mũi, chấn thương nhẹ hoặc thậm chí chỉ từ một cử động đơn giản như ngoáy mũi.
Đặc biệt, trong môi trường khô do thời tiết hoặc việc sử dụng máy sưởi, máy lạnh trong thời gian dài, niêm mạc mũi có thể khô, bong tróc và dễ chảy máu. Epistaxis anterior thường diễn ra ở một bên mũi và dễ được kiểm soát sau khi áp dụng các biện pháp sơ cứu cơ bản.
>> xem thêm: Tại sao tóc rụng nhiều? Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả
- Chảy máu mũi sau:
Ít gặp hơn, chỉ chiếm khoảng 10% các trường hợp, nhưng lại đáng lo ngại hơn do liên quan đến các mạch máu sâu hơn và ở vị trí cao hơn trong khoang mũi. Tình trạng này thường gặp ở người lớn tuổi, những người có huyết áp cao, hoặc những người gặp phải chấn thương nặng ở mặt và mũi.
Trong trường hợp chảy máu mũi sau, máu thường chảy ở cả hai bên và có thể xuống họng, gây khó khăn trong việc kiểm soát và đôi khi đe dọa đến tính mạng, cần có can thiệp y tế như cầm máu qua thủ thuật nhét bấc hoặc tiểu phẫu.
Phân biệt giữa chảy máu mũi trước và sau có thể khó khăn, đặc biệt nếu máu chảy về phía sau họng trong tư thế nằm. Tuy nhiên, epistaxis posterior thường đòi hỏi sự chăm sóc y tế khẩn cấp hơn để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Nguyên nhân tại sao bị chảy máu cam?
Chảy máu cam, một sự cố thường gặp do vỡ các mao mạch mảnh mai trong mũi, thường đặc biệt phổ biến ở độ tuổi từ 2 đến 10. Đáng chú ý, đa số các tình huống chảy máu cam xảy ra mà không thể xác định được một nguyên nhân cụ thể.
Chảy máu cam thường không có báo trước và có thể xảy ra một cách đột ngột. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, một số yếu tố sau đây có thể là nguyên nhân:
- Điều kiện thời tiết hanh khô hoặc không khí nóng làm khô niêm mạc mũi, khiến các mạch máu dễ bị tổn thương và vỡ.
- Việc ngoáy hoặc chạm vào mũi một cách thô bạo.
- Tiếp xúc với chất kích thích hóa học như amoniac.
- Sử dụng cocaine hoặc các loại thuốc như aspirin có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
- Các tình trạng như cảm lạnh, xì mũi mạnh, dị ứng, nhiễm trùng ở mũi, họng và xoang.
- Trẻ em đôi khi nhét vật thể nhỏ vào mũi.
- Chấn thương vật lý trực tiếp lên mũi.
- Thuốc hay dị ứng có thể gây khô niêm mạc mũi.
- Rặn mạnh do táo bón hoặc vẹo vách ngăn mũi.
- Sử dụng oxy qua đường mũi hoặc một số loại thuốc, bao gồm cả thuốc chống viêm và thuốc xịt mũi.
- Chấn thương đầu nghiêm trọng như gãy xương mũi hoặc vỡ sọ não.
- Thuốc làm loãng máu và các vấn đề về đông máu.
- Các khối u trong mũi cũng có thể gây ra chảy máu.
Chảy máu cam có thể bắt nguồn từ một loạt các nguyên nhân kém phổ biến bao gồm: tiêu thụ rượu; giảm tiểu cầu miễn dịch (ITP); di truyền xuất huyết telangiectasia (HHT); các bệnh liên quan đến bạch cầu; khối u trong mũi; polyp mũi; các thủ thuật phẫu thuật mũi; và thậm chí trong quá trình thai kỳ.
>> Xem thêm: Tại sao lưỡi bị đóng bợn trắng? Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này
Cần lưu ý rằng, chảy máu cam không phải lúc nào cũng liên quan trực tiếp đến huyết áp cao, nhưng tình trạng huyết áp tăng cao đột ngột có thể làm trầm trọng thêm tình trạng chảy máu hoặc khiến nó kéo dài hơn.
Chảy máu cam đôi khi có thể là dấu hiệu của rối loạn đông máu, mặc dù điều này không phổ biến. Nếu bạn phát hiện chảy máu cam liên tục không kiểm soát được, hoặc chảy máu bất thường ở nướu răng, việc thăm khám y tế là bắt buộc để đảm bảo không có vấn đề nào nghiêm trọng với hệ thống đông máu của bạn.
Tình trạng chảy máu cam cũng có thể xuất phát từ sự phát triển của các khối u trong mũi hoặc xoang, dù chúng có thể là lành tính. Tuy chỉ một số ít các trường hợp được chẩn đoán mỗi năm là ung thư mũi hoặc xoang, nhưng đây vẫn là một khả năng cần được loại trừ.
Ngoài ra, gen di truyền cũng có thể đóng một vai trò trong việc xuất hiện chảy máu cam, đặc biệt là trong trường hợp của HHT, một tình trạng di truyền hiếm gặp làm ảnh hưởng đến các mạch máu và gây ra những cơn chảy máu cam tái phát và tăng dần về mức độ. Những biểu hiện khác của HHT bao gồm đốm đỏ trên da và chảy máu không ngờ trong đêm. Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh này, việc thăm khám y tế là quan trọng để đánh giá đúng đắn và nhận được hướng điều trị thích hợp.
