Câu hỏi tại sao hay buồn ngủ? Người trưởng thành thường cần khoảng 7-8 tiếng ngủ mỗi đêm để bảo đảm sức khỏe và năng suất trong ngày. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ, dù đã ngủ đủ giấc, đó có thể là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ.
Trạng thái này không chỉ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất làm việc của bạn mà còn có thể gây ra các tác động lâu dài đến sức khỏe nói chung.
Contents
Nguyên nhân tại sao hay buồn ngủ?
Giấc ngủ đóng một vai trò trung tâm trong cuộc sống hằng ngày, nhưng những nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự mệt mỏi và cơn buồn ngủ vẫn còn là một bí ẩn phức tạp.
Các nghiên cứu đã phát hiện rằng tế bào thần kinh đệm hình sao trong não tiết ra adenosine – một chất điều tiết thần kinh gây buồn ngủ, chất này bị ức chế bởi caffeine. Càng ở trạng thái thức lâu, cơn buồn ngủ càng trở nên mạnh mẽ hơn, hiện tượng này được gọi là áp lực giấc ngủ.
Adenosine không chỉ tăng cường áp lực giấc ngủ mà còn thúc đẩy các hoạt động não bộ đặc biệt diễn ra trong giấc ngủ, trong khi tế bào hình sao hoạt động khác biệt so với tế bào thần kinh thông thường – không phát ra xung điện nhưng có vai trò hỗ trợ quan trọng.
Rối loạn giấc ngủ có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố như chênh lệch múi giờ, làm việc qua đêm, hay nhịp sinh học bị đảo lộn, đến việc chợp mắt không đúng lúc. Mệt mỏi do thiếu ngủ là một vấn đề, nhưng cũng có những rối loạn giấc ngủ cụ thể như chứng ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên, hoặc narcolepsy cần được chú ý.
Những người làm việc theo ca, nhất là ca đêm hoặc ca luân phiên, đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi rối loạn giấc ngủ, thường thể hiện qua tình trạng buồn ngủ mức độ cao khi làm việc và khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ vào ban ngày.
Bất kể nguyên nhân tại sao hay buồn ngủ quá mức đang là vấn đề đáng quan ngại cho nhiều người. Nó có thể gây ra sự giảm sút trong khả năng tập trung và duy trì sự tỉnh táo cần thiết trong các hoạt động đòi hỏi sự chú ý cao độ, như khi làm việc hay lái xe.
Để khắc phục, nhiều người tìm đến caffeine hoặc các chất kích thích khác để cải thiện tình trạng mệt mỏi. Tuy nhiên, đáng tiếc là giải pháp tạm thời này thường dẫn đến chu kỳ mất ngủ vào ban đêm do tác dụng của cafein, gây ra một vòng luẩn quẩn khó giải.
>> xem thêm: Tại sao em bé gò trong bụng mẹ? Điều này có làm ảnh hưởng đến sức khỏe hay không?
Khủng hoảng giấc ngủ ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe?
Đối với người trưởng thành, một đêm ngủ từ 7-8 tiếng là quy chuẩn để đảm bảo sức khỏe và sự tỉnh táo, dù thực tế một số cá nhân có thể cần nhiều hơn hoặc ít hơn số giờ này để cảm thấy hồi phục hoàn toàn.
Sự thiếu hụt giấc ngủ, còn được biết đến với cụm từ khủng hoảng giấc ngủ, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như cao huyết áp, bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, giảm sút trí nhớ và tăng cân.
Nếu bạn thấy mình liên tục buồn ngủ dù đã có đủ giấc, rất có thể bạn đang đối mặt với một loại rối loạn giấc ngủ. Rối loạn này không chỉ làm hạn chế khả năng bạn chìm vào giấc ngủ sâu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng tổng thể của giấc ngủ, thậm chí có thể dẫn đến các hành động không tự chủ trong khi ngủ như mộng du.
Một số rối loạn giấc ngủ khác cũng có thể gây ra cảm giác buồn ngủ quá mức và không thể kiểm soát được trong cả ngày.
Các dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ
Nếu bạn chứng kiến các triệu chứng sau, một cuộc thăm khám với bác sĩ có thể là cần thiết để đánh giá nguy cơ của rối loạn giấc ngủ:
- Mất thời gian lâu hơn 30 phút để bắt đầu ngủ.
- Thức giấc liên tiếp vào ban đêm và gặp khó khăn khi ngủ lại.
- Cảm thấy buồn ngủ không giảm ngay cả sau khi ngủ đủ giấc.
- Ngủ gật không theo kế hoạch hoặc vào những thời điểm không mong muốn trong ngày.
- Ngủ ngáy, thở gấp gáp hoặc có những đợt ngừng thở ngắn lúc ngủ, điều này thường được ghi nhận ở đấng mày râu.
- Cảm giác ngứa ngáy hoặc không yên ở chân tay, đặc biệt là trong lúc ngủ.
- Các cơ bắp co giật không kiểm soát được trong lúc ngủ.
- Đau đầu dai dẳng khi tỉnh giấc.
- Trải qua các giấc mơ khó chịu hoặc ác mộng.
- Cơn suy yếu cơ bất ngờ xuất hiện khi trải qua cảm xúc mạnh như giận dữ, sợ hãi hoặc khi cười.
- Tình trạng bất động hoặc không thể di chuyển ngay sau khi thức dậy.
>> xem thêm: Tại sao điện thoại không nhận được cuộc gọi đến?
Các loại rối loạn giấc ngủ
Rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe và chất lượng sống, và dưới đây là hai trong số những rối loạn thường gặp nhất:
- Mất ngủ: Đây không chỉ là một dấu hiệu mà còn có thể là nguyên nhân của rối loạn giấc ngủ, biểu hiện qua việc khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ hoặc không duy trì được giấc ngủ sâu. Kết quả là chất lượng giấc ngủ kém, thường kèm theo cảm giác mệt mỏi và không hồi phục khi tỉnh dậy.
- Chứng ngưng thở khi ngủ: Loại rối loạn này có thể gây ra các biểu hiện như ngáy to, thở không đều, các đợt ngừng thở và thức tỉnh đột ngột. Sự ngừng thở liên tục khi ngủ không chỉ làm gián đoạn giấc ngủ mà còn giảm lượng oxy đến các tế bào cơ thể. Điều này có thể dẫn đến tình trạng buồn ngủ triền miên vào ban ngày, cũng như tăng nguy cơ gặp phải các vấn đề sức khỏe như đau tim, đột quỵ và tăng huyết áp.
- Hội chứng chân không yên (RLS) mang đến cảm giác bất an khó tả, thúc giục chân phải di chuyển mà không thể kiềm chế khi nằm xuống. Người bệnh có thể trải qua cảm giác nóng rát và đau nhức, cùng với các cơn co giật chân vào ban đêm, làm đứt quãng giấc ngủ và gây mệt mỏi vào ngày hôm sau.
- Parasomnias là nhóm rối loạn bao gồm các hành vi không mong muốn trong lúc ngủ, như mộng du, nói mê, rên rỉ, nghiến răng, ác mộng, và tình trạng đái dầm. Trong trường hợp rối loạn hành vi giấc ngủ REM, người ngủ có thể không ý thức mà thực hiện các động tác mạnh như đấm, đá hoặc vỗ tay. Loại rối loạn này thường gặp ở nam giới tuổi trung niên và cao tuổi, và có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson.
- Chứng ngủ rũ, một loại rối loạn giấc ngủ khác, gây ra các cơn buồn ngủ vô cùng mạnh mẽ vào ban ngày, đôi khi là những cơn buồn ngủ không thể cưỡng lại trong những khoảng thời gian nên tỉnh táo. Những người mắc chứng ngủ rũ cũng có thể trải qua tình trạng tê liệt tạm thời khi ngủ, ác mộng, hoặc ảo giác ngay trước khi chìm vào giấc ngủ hoặc ngay sau khi tỉnh dậy.
