Tuyến tụy là trung tâm quan trọng của hệ thống tiêu hóa và hệ nội tiết, nơi mà các enzyme tiêu hóa và hormone được sản xuất để điều chỉnh đường huyết. Viêm tụy là tình trạng nghiêm trọng, làm suy giảm khả năng hoạt động của tuyến, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể.
Trong quá trình điều trị viêm tụy, việc kiểm soát chế độ ăn uống đóng một vai trò cực kỳ quan trọng. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng cho tuyến tụy, cho phép nó phục hồi. Hôm nay, chúng ta sẽ khám phá tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn.
Contents
Chức năng của tuyến tụy
Tụy, thường được biết đến với cái tên mỹ miều là “lá mía,” đóng vai trò song hành trong cả hai chức năng ngoại tiết và nội tiết của cơ thể. Trong lĩnh vực ngoại tiết, tụy tạo ra các enzyme tiêu hóa cần thiết để phân giải thức ăn, biến đổi chúng thành dạng có thể hấp thụ, qua đó cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Trong khía cạnh nội tiết, tụy lại góp phần quan trọng trong việc sản xuất hormone, nổi bật là insulin và glucagon, nhằm điều hòa lượng đường trong máu.
Quá trình tụy hỗ trợ tiêu hóa diễn ra như một quy trình chính xác: Khi cảm giác ăn uống được kích hoạt – từ việc nhìn thấy, ngửi thấy, hay nếm thấy thức ăn – dịch tụy được tiết ra chứa các enzyme tiêu hóa dưới dạng không hoạ
Tụy, còn được gọi là lá mía, thực hiện nhiệm vụ kép trong cơ thể với chức năng ngoại tiết và nội tiết. Trong vai trò ngoại tiết, tụy sản sinh enzyme tiêu hóa giúp phân giải thức ăn và hỗ trợ hấp thụ dưỡng chất. Còn về phía nội tiết, nó tiết hormone insulin và glucagon để điều chỉnh lượng đường huyết, duy trì sự cân bằng cần thiết cho sức khỏe.
Trong quá trình tiêu hóa, tụy vào cuộc như sau: Khi cơ thể cảm nhận được các kích thích từ việc ăn uống như nhìn, ngửi, nếm…, tụy tiết ra dịch chứa các enzyme tiêu hóa ở dạng tiền enzyme bao gồm chymotrypsinogen, trypsinogen, amylase và lipase.
Chúng được tiết vào ống tụy và di chuyển xuống ruột non, nơi chúng sẽ được chuyển hóa thành dạng hoạt tính và góp phần vào việc tiêu hóa các chất dinh dưỡng như protein, glucose và lipid.
>> xem thêm: Tại sao bị nghẹt mũi khi đi ngủ? Làm cách nào để chữa nghẹt mũi
Nguyên nhân và triệu chứng của viêm tụy cấp
Để hiểu tại sao cần phải áp dụng chế độ nhịn ăn cho bệnh nhân viêm tụy cấp, trước tiên chúng ta cần phân tích nguyên nhân gây ra tình trạng này. Thông thường, enzyme do tụy sản xuất sẽ không hoạt động cho đến khi chúng đến tá tràng, vì thế chúng không làm tổn thương tuyến tụy.
Tuy nhiên, một loạt nguyên nhân như sỏi mật, lạm dụng rượu, tác dụng phụ của thuốc, nhiễm trùng, chấn thương, các vấn đề tự miễn, rối loạn chuyển hóa, hoặc sau phẫu thuật, có thể dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và tổn thương tụy, khiến các enzyme này trở nên hoạt động ngay trong tuyến, phá hủy mô tụy và gây viêm nghiêm trọng.
Triệu chứng điển hình của viêm tụy cấp bao gồm:
- Đau vùng bụng trên diễn ra đột ngột, thường lan ra phía sau lưng và cảm giác đau tăng lên mạnh sau khi ăn, đặc biệt với thức ăn giàu chất béo.
- Cảm giác chướng và đầy bụng, kèm theo nôn mửa.
- Sốt và nhịp tim đập nhanh.
- Khả năng ăn uống giảm sút, dẫn đến suy nhược cơ thể.
Tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn?
Trong trường hợp viêm tụy cấp, tổn thương ở mô tụy thực sự được gây ra bởi chính các enzyme tiêu hóa mà tụy tiết ra. Do đó, việc tiêu thụ thức ăn có thể làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn, vì ngay cả việc nhìn, ngửi, hoặc nếm thức ăn cũng có thể kích thích tụy tiết ra nhiều enzyme hơn.
Điều này, không may, tăng tốc độ phá hủy các nhu mô tụy, khiến bệnh tiến triển nhanh và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy thận, tổn thương phổi, nhiễm trùng, chuyển sang viêm tụy mãn tính hoặc thậm chí tăng nguy cơ tử vong.
Chính vì nguyên nhân tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn trở thành một phần cần thiết của điều trị viêm tụy cấp, cho phép tụy được nghỉ ngơi và hồi phục.
Trong những trường hợp bắt buộc phải nhịn ăn theo chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân sẽ nhận dinh dưỡng cần thiết thông qua đường truyền tĩnh mạch để đảm bảo sức khỏe được duy trì trong quá trình phục hồi.
>> xem thêm: Tại sao đàn ông quan hệ nhanh ra? Biểu hiện của việc xuất tinh sớm
Lưu ý về việc ăn uống khi điều trị viêm tụy cấp
Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của viêm tụy cấp, việc tìm kiếm sự chẩn đoán và can thiệp y khoa từ một bác sĩ chuyên khoa trở nên cấp thiết. Đối với viêm tụy cấp ở giai đoạn nhẹ, điều trị có thể bao gồm việc kê đơn thuốc cùng với việc nhập viện để theo dõi sát sao.
Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, bệnh nhân có thể cần đến các biện pháp điều trị tích cực và phức tạp hơn.
Trong quá trình điều trị viêm tụy cấp, bệnh nhân cần chú trọng đến các khía cạnh sau liên quan đến chế độ ăn uống:
- Tuân thủ chế độ nhịn ăn hoàn toàn theo sự chỉ dẫn của bác sĩ trong những ngày đầu của quá trình điều trị, và chỉ bắt đầu ăn uống trở lại khi có sự đồng ý của bác sĩ.
- Ngưng hoàn toàn việc sử dụng rượu bia và hút thuốc lá, vì chúng là các tác nhân chính gây nên tình trạng viêm tụy cấp.
- Phát triển một chế độ ăn uống cân đối, giàu chất chống oxy hóa và vitamin, đồng thời giảm thiểu lượng thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chất béo và đường.
- Đảm bảo uống đủ lượng nước cần thiết, ít nhất 2 lít mỗi ngày, để duy trì sự hydrat hóa cho cơ thể.
- Duy trì sự cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng và stress để hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe.
Vai trò của tụy trong quá trình tiêu hóa là không thể phủ nhận, và do đó, chế độ ăn uống có ảnh hưởng đáng kể đến quá trình điều trị bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến tụy.
Điều đã được làm rõ qua bài viết trước đó về câu hỏi tại sao viêm tụy cấp phải nhịn ăn hoàn toàn, chính là sự cần thiết của biện pháp này trong việc ngăn chặn tình trạng viêm tụy trở nên trầm trọng hơn và giảm thiểu nguy cơ phát triển biến chứng nguy hiểm.
Khi bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào của viêm tụy, hãy nhanh chóng tìm đến sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp tại cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị một cách chính xác. Việc tuân thủ nghiêm ngặt chỉ đạo từ bác sĩ sẽ góp phần đảm bảo bạn nhanh chóng phục hồi và duy trì sức khỏe ổn định.
